SIP jako narzędzie wspomagające zarządzanie miastem

W Polsce od kilku lat budowane są systemy informatyczne typu SIP. Większości dużych i średnich miast od kilku lat tworzy także takie systemy. Jednym z liderów w tej dziedzinie jest Szczecin, gdzie powstaje Szczeciński System Informacji Geograficznej realizowany przez Urząd Miejski w Szczecinie, oraz Gdański i Urząd Miejski w Gdańsku, który uzyskał tytuł Lidera Informatyki 2000 w kategorii administracja państwowa przyznawany za zastosowania i efekty wykorzystania technologii informatycznych przez tygodnik Computerworld, wydawany w Polsce przez IDG Poland . Ta najbardziej prestiżowa w Polsce nagroda za osiągnięcia informatyczne została przyznana Urzędowi Miejskiemu w Gdańsku za m.in. wykorzystanie praktyczne technik informatycznych w zarządzaniu przestrzenią miejską oraz usprawnianiu obsługi mieszkańców.
Budowa kompletnego (w założeniu do wspomagania obsługi wszystkich usług urzędu) oraz zintegrowanego systemu informatycznego dla miasta Gdańsk była projektem trudnym i skomplikowanym. Była to jedna z pierwszych realizacji takiego projektu informatycznego w kraju.

Przeszkody we wdrażaniu systemu wspomagającego zarządzanie:

• ciągła i gwałtowna zmiana przepisów prawa, występujące nieraz sprzeczności i różnice w zakresie przepisów obowiązujących w różnych komórkach organizacyjnych;
• brak konsultacji ze strony rządu, przepisy wykonawcze otrzymywane po terminie wejścia ustaw;
• problemy z przeniesieniem dotychczasowych danych, np. niekompletne dane bazy danych o pojazdach, w innych brak PESEL, problemy z przejęciem bazy zasobu geodezyjnego z EW-MAP/MSEG do nowej aplikacji ARC-Info/ORACLE;
• lek przed wdrożeniem systemu, szczególnie u starszych pracowników.

Główne przeszkody przy wdrażaniu Systemu Informacji Przestrzennej:

• niedopasowanie struktury Urzędu, szczególnie wyspecjalizowanych komórek Urzędu, do zadań mogących być realizowanymi przez SIP, w tym dużo większe możliwości systemów niż faktyczne potrzeby urzędowe tzn. mające wpływ na formalne decyzje Urzędu;
• trudności w definiowaniu oczekiwań i zakresu funkcjonowania SIP przez użytkowników utrudniające definiowanie zakresu funkcjonalnego poszczególnych rozwiązań, od uproszczeń po zbytnie skomplikowanie;
• brak w wielu komórkach organizacyjnych wyraźnych i czytelnych procedur działania utrudniających dostosowanie rozwiązań dedykowanym końcowym odbiorcom i dopasowanie ich do faktycznych potrzeb urzędowych;
• trudności wynikające z rozproszenia procesów zachodzących w Urzędzie i problemy w ich jednoznacznym opisaniu i uporządkowaniu;
• brak standardów i aplikacji w skali kraju.

Korzyści wynikające z wdrożenia kompleksowego systemu zarządzania RATUSZ:

• polepszenie jakości obsługi mieszkańców poprzez wydawanie czytelnych dokumentów w czasie znacznie krótszym niż określają to przepisy. W większości przypadków na miejscu;
• polepszenie windykacji podatków - dzięki Systemowi Informacji o Terenie obejmującemu ewidencję gruntów, budynków, i techniczne uzbrojenie terenu. SIT, jako element SIP ma być podstawą obrotu nieruchomościami, gospodarki gruntami i przyszłego systemu katastralnego, na jego podstawie mają być wydawane decyzje administracyjne;
• przyspieszenie i monitorowanie obiegu dokumentów;
• powszechna dostępność aktów prawnych - państwowych i lokalnych;
• powszechna dostępność własnych prac wydawniczych;
• obsługa i realizacja wyborów - samorządowe, parlamentarne itp.

System Informacji Przestrzennej wprowadzony dopiero w roku 1998 nie został jeszcze w pełni wykorzystany. Niektóre referatu Urzędu Miejskiego w Gdańsku planują w przyszłości wykorzystanie SIP jako narzędzia wspomagającego podejmowanie decyzji. Referat Ochrony Środowiska współpracujący z WZiE na PG w ramach programu unii europejskiej ECOSIM (Ecological and environmental monitoring and simulation system for management decision support in urban areas) mógłby wykorzystywać SIP dla prognozowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, planowania akcji ratunkowych i monitorowania zanieczyszczania zagrożonych rejonów Gdańska.
Urząd Miejski w Szczecinie rozpoczął tworzenie Szczecińskiego Systemu Informacji Geograficznej kilka lat temu. Nadrzędnym celem jest dostarczenie narzędzi i danych do wspomagania zarządzania miastem. W początkowej fazie nie kreślono szczegółowo wszystkich założeń i wymagań do systemu ograniczając się do głównych kierunków przyszłych zastosowań. Podstawową uwagę skupiono na źródłach pozyskiwania danych niezbędnych dla tworzonego systemu. Szczególną uwagę zwracano na uwzględnienie przestrzennego charakteru danych i ich położenia na mapie cyfrowej.

Po kilku latach od rozpoczęcia tworzenia Szczecińskiego GIS-u system posiada już kilkaset różnych warstw mapowych z różnymi bazami danych wzajemnie się weryfikujących np.:

• dane o mieszkańcach i o demografii
• wielkości i rodzaju zabudowy, dane o ilości lokali mieszkalnych dla każdego adresu
• mapa rozkładu bezrobocia (dane z Rejonowego Biura Pracy)
• analiza przestępczości i innych zjawiskach patologii (dane z Komendy Rejonowej Policji)
• dane o rodzajach działalności gospodarczej w dzielnicach
• i inne.

Chociaż zostało jeszcze do wykonania wiele pracy to już kilkakrotnie system GIS był wszechstronnie wykorzystywany przez szersze grono użytkowników np.: przez Miejski Sztab Przeciwpowodziowy do prac rozpoznawczych i bezpośrednich przygotowań do zapobieżenia skutkom powodzi, od określenia obszarów bezpośrednio zagrożonych zalaniem, poprzez wydruki map operacyjnych aż do podania listy osób przeznaczonych do ewakuacji z zagrożonych budynków [6].
Dzięki informatyzacji Urzędów Miejskich polepszyła się jakość obsługi mieszkańców. Zdecydowane zmniejszenie ilości skarg oraz pojawiające się pochwały od mieszkańców są najlepszym potwierdzeniem potrzeby informatyzacji urzędu. Uzyskano to dzięki przyśpieszeniu czasu obsługi oraz łatwości dostępu do pełniejszej informacji.

Źródło:Renata Downar-Zapolska
Katedra Zarządzania i Technik Informatycznych
Wydział Zarządzania i Ekonomii,
Politechnika Gdańska, ul. Gabriela Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk.
(http://www.e-marketing.pl/artyk/artyk38.php)