STRESZCZENIE PORGRAMU

Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Koszalina składa się z 5 rozdziałów, spisów tabel i rysunków, a także bibliografii. Dodatkowo, w załącznikach graficznych, zestawiono ilustracje rozkładu wskaźnika L_DWN na obszarach objętych działaniami Programu przed i po realizacji działań antyhałasowych.

Rozdział 1 zawiera główne założenia Programu, przyczynę jego tworzenia wraz z podaniem wielkości przekroczeń i obszaru, jaki jest objęty Programem. Najważniejszym elementem tej części jest wykaz działań naprawczych, niezbędnych do poprawy klimatu akustycznego. Działania ujęte zostały w harmonogramie rzeczowo-finansowym ze wskazaniem podmiotów, do których kierowane są zadania, kosztów oraz źródeł finansowania.
Na terenie Koszalina źródłami hałasu w środowisku są: komunikacja drogowa, linie kolejowe oraz tzw. przemysł. Główny wpływ na klimat akustyczny miasta ma hałas drogowy, którym zagrożonych jest mniej niż 3% mieszkańców. Hałasem kolejowym i przemysłowym zagrożona jest niewielka liczba mieszkańców – około 0,1 %.
Tereny zagrożone hałasem drogowym położone są wzdłuż:
- dróg krajowych – Nr 6, Nr 11,
- drogi wojewódzkiej – Nr 206, Nr 167,
- głównych ciągów ulicznych, m.in.: Marszałka Józefa Piłsudskiego, 4 Marca, Władysława IV, Alei Monte Cassino, Konstytucji 3 Maja, Zwycięstwa oraz pozostałych nielicznych dróg zbiorczych i lokalnych.
Tereny zagrożone hałasem kolejowym położone są przede wszystkim wzdłuż linii kolejowej 202, w rejonie ulic Dmowskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego oraz w rejonie ogródków działkowych przy ul. Lechickiej.
Tereny zagrożone hałasem przemysłowym zlokalizowane są w bezpośrednim sąsiedztwie zakładów przemysłowych.
Zadania Programu oparto o dokumenty strategiczne miasta, przede wszystkim biorąc pod uwagę kierunki rozwoju sieci drogowej. Zabiegi te miały na celu dostosowanie działań Programu do polityki rozwoju Koszalina oraz zamierzeń inwestycyjnych zarządcy źródła hałasu, który nie podlega władzy samorządowej (GDDKiA). Biorąc pod uwagę istniejące ukształtowanie terenu, nierozwinięty w pełni układ drogowy w mieście oraz istniejące rozwiązania techniczne dotyczące środków transportu należy zaznaczyć, że poprawa klimatu akustycznego nie jest możliwa w krótkim czasie. Jest to proces wieloetapowy i wieloletni. Wszystkie wymienione wyżej uwarunkowania miały wpływ na określenie terminów realizacji zadań Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Koszalina. Planowanie działań w zakresie ochrony środowiska przed hałasem w dłuższym okresie czasu jest obciążone dużym poziomem niepewności. Termin realizacji działań Programu dla hałasu drogowego ustalono do 2019 roku.
Działania, które należy podjąć w dalszej kolejności (po 2019r.), będą uzależnione od zrealizowanych zamierzeń inwestycyjnych zarówno miasta, jak i GDDKiA oraz od ich rzeczywistego wpływu na hałas w Koszalinie.
W niniejszym dokumencie oprócz działań bezpośrednio wpływających na poziom hałasu w środowisku, zwrócono uwagę na działania, które mimo że nie przynoszą bezpośrednio „redukcji hałasu”, powodują zmiany w świadomości społecznej i kreują pozytywne zachowania proekologiczne.
Termin realizacji Programu obejmuje lata 2013-2019.

Rozdział 2 Programu określa sposób zarządzania, obowiązki, odpowiedzialności i uprawnienia podmiotów uczestniczących w realizacji Programu.
Stosowny raport z realizacji Programu, przygotowywany przez Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Koszalinie będzie przedkładany Prezydentowi Miasta Koszalina raz na dwa lata.

Rozdział 3 zawiera uzasadnienie Programu, które opisuje podstawy prawne, metodykę tworzenia Programu, analizowane środki redukcji i zastosowane rozwiązania.
Punktem wyjścia do tworzenia Programu jest mapa akustyczna. Na jej podstawie dokonano wyboru rejonów, dla których konieczne było podjęcie działań zmniejszających hałas. Opisano również inne materiały (strategie, plany, programy) wykorzystane do tworzenia Programu oraz przedstawiono metodykę realizacji Programu.
Podstawowym wskaźnikiem oceny zagrożenia hałasem, względem którego ustala się kolejność realizacji zadań Programu jest wskaźnik M, który wiąże liczbę ludności zagrożonej hałasem z wielkością przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu na danym terenie (na terenie mieszkaniowym).

Wskaźnik M ma postać:  M = 0,1 m (10^0,1?L – 1)
    gdzie:
      M – wartość wskaźnika,
      ?L – wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu w dB,
      m – liczba mieszkańców na terenie o przekroczonym poziomie dopuszczalnym.
Dodatkowo, określono wskaźniki służące do oceny efektywności ekologicznej i ekonomicznej działań Programu oraz tzw. Wskaźnika społecznych korzyści (WKS), który daje odpowiedź na pytanie, które działania są jednocześnie najbardziej efektywne i opłacalne.
Inwestycjami najbardziej ekologicznie efektywnymi (największy współczynnik E_ekol) są zmiany organizacji ruchu na ulicach osiedlowych: Krucza, Niepodległości, J. Mireckiego, Sportowej. Zadaniem, które przy nakładzie najmniejszych środków da największą redukcję hałasu (największy wskaźnik E_ekon) jest ograniczenie prędkości na ulicy Niepodległości. Działanie to, jest również najbardziej  korzystne społecznie (najwyższy wskaźnik WKS).
W rozdziale omówiono również wybrane metody redukcji hałasu oraz ograniczenia w ich stosowaniu. W dokumencie omówiono rolę planowania przestrzennego w procesie eliminacji zagrożeń hałasem. Stwierdzono, że w planach zagospodarowania przestrzennego należy uwzględniać strefowanie, min. poprzez lokalizację funkcji chronionych akustyczne z dala od źródeł hałasu, przy czym przy ustalaniu miejscowych planów (ew. zmiany obowiązujących), należy korzystać z zasobów mapy akustycznej Koszalina. Natomiast jako ważny czynnik w procesie uświadamiania społeczeństwu zagrożenia, jakim jest nadmierny hałas, wskazano działania edukacyjne. W tej części zestawiono też koszty jednostkowe działań przyjętych w Programie.

Rozdział 4 został poświęcony konsultacjom społecznym, które trwały od 25 lutego do 19 marca 2013r. Głównym celem konsultacji było umożliwienie mieszkańcom Koszalina zapoznanie się z projektem dokumentu oraz wniesienie wniosków i uwag dotyczących przyjętych w nim rozwiązań oraz własnych propozycji odnośnie ograniczenia negatywnego oddziaływania hałasu na środowisko. Projekt Programu został udostępniony w formie drukowanej w Wydziale Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Koszalinie przy ul. A. Mickiewicza 26, jak również w wersji elektronicznej na stronach www.bip.koszalin.pl i www.obywatelski.koszalin.pl, gdzie dostępny był także formularz zgłaszania uwag i wniosków. W trakcie konsultacji społecznych wpłynęło, od 3 podmiotów, 7 uwag/wniosków oraz jedna opinia. Wnioski dotyczyły zapisów nt. hałasu kolejowego, zaś opinia - hałasu przemysłowego. Wszystkie uwagi zostały uwzględnione w treści Programu, w zakresie zmiany środków minimalizujących hałas kolejowy i wprowadzenia zapisów dotyczących firmy PRO-WAM Sp. z o. o.

Rozdział 5 zawiera podsumowanie ilości osób, poddanych Programowi na lata 2013-2019. Efektem realizacji Programu będzie zmniejszenie liczby mieszkańców narażonych na hałas w poszczególnych zakresach przekroczeń.

Realizacja zadań Programu w zakresie hałasu drogowego spowoduje zmniejszenie liczby ludzi narażonych na ponadnormatywny hałas wyrażony wskaźnikiem L_DWN we wszystkich poziomach przekroczeń. Powyższe statystyki zawierają także informacje dotyczące liczby osób, która zostanie ograniczona w efekcie działań planowanych i realizowanych, obejmujących remonty i przebudowy dróg. Konsekwentnie realizowana polityka komunikacyjna zarówno Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad - w zakresie realizowania zadań poprawy komunikacji zewnętrznej  (S6 i S11), jaki i miasta - w zakresie realizowania zadań poprawy komunikacji wewnętrznej przy zachowaniu kierunków ochrony przed hałasem, przyczyni się stopniowo do ograniczenia negatywnego oddziaływania hałasu na mieszkańców Koszalina.
Realizacja zadań Programu w zakresie hałasu kolejowego, spowoduje zmniejszenie liczby mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas, wyrażony wskaźnikiem LDWN, we wszystkich poziomach przekroczeń o ok. 93 %.

Po realizacji Programu ulegnie zmianie powierzchnia terenu z przekroczeniami określona wskaźnikiem L_DWN, w przypadku hałasu drogowego z 0,2962 km² na 0,12 km² i hałasu kolejowego z 0,0558 km² na 0,01km².
Opisane w Programie działania powinny być zrealizowane do 2019 roku i zostać skorelowane z innymi zadaniami inwestycyjnymi w mieście. Proponowanie działań w dłuższej perspektywie czasowej jest obarczone bardzo dużymi błędami, z uwagi na brak szczegółowych informacji dotyczących struktury ruchu na ulicach Koszalina po realizacji zewnętrznego pierścienia Koszalina oraz obwodnicy miejskiej.

Określono, że szacunkowy koszt Programu w odniesieniu do hałasu drogowego wyniesie 4 980 000 zł, z podziałem na grupy zadań:
• budowa ekranów: 4 440 000 zł,
• zmiany organizacyjne: 540 000 zł.
Szacunkowy koszt Programu, w odniesieniu do hałasu kolejowego, wyniesie około  5 000 000 zł i polegać będzie na remoncie istniejącej infrastruktury.